ارزیابی و تهیه نقشه حساسیت مناطق به بیابان زایی با استفاده از روش esas (پژوهش موردی: دشت یزد- اردکان)

Authors

مجتبی سلیمانی ساردو

فاطمه روستایی

ابوالفضل رنجبر فردویی

رضا قضاوی

عباسعلی ولی

abstract

چکیده:سابقه و هدف: بیابان زایی به عنوان یکی از مهم ترین چالش های قرن حاضر به شمار آمده و در نتیجه عوامل اقلیمی و انسانی پدید می آید. تاکنون روش ها و مدل های مختلفی به منظور ارزیابی و تهیه نقشه بیابانزایی در مقیاس های جهانی و محلی ارائه شده است که از مهم ترین آنها در سطح جهانی: lada، glasod، fao-unep، esas و در سطح ملی، icd، micd و imdpa را می توان نام برد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی حساسیت بیابان زایی دشت یزد - اردکان به عنوان یکی از مهم ترین مناطق بحرانی فرسایش و حساس به بیابان زایی در کشور با استفاده از روش esas می باشد.مواد و روش ها: به منظور انجام این پژوهش، ابتدا، نقشه واحدهای کاری شامل اراضی بایر، مراتع فقیر، اراضی تاغ کاری شده، کشاورزی و تپه های ماسه ای تعیین گردید و چهار معیار کیفیت خاک، کیفیت پوشش گیاهی، کیفیت اقلیم و کیفیت مدیریت با استفاده از امتیازدهی به زیرمعیارهای آنها در هر منطقه محاسبه شد و نقشه حساسیت مناطق به بیابان زایی به کمک نرم افزار arcgis ترسیم گردید.یافته ها: یافته های این پژوهش نشان می دهد که مراتع فقیر و اراضی بایر، بیشترین مساحت منطقه را به خود اختصاص داده اند که حاکی از وضعیت نامناسب و پتانسیل بالای بیابانزایی در منطقه مورد نظر می باشد. همچنین، معیارهای کیفیت اقلیم، کیفیت پوشش گیاهی و کیفیت مدیریت منطقه، بیشترین سهم را در حساسیت منطقه به بیابان زایی، بویژه در دو واحد کاری تپه های ماسه ای و اراضی بایر به خود اختصاص داده اند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده در این پژوهش، منطقه مورد مطالعه از نظر بیابان زایی در طبقه تیپ های بحرانی قرار دارد، به طوری که 8/75 درصد از منطقه مورد مطالعه در طبقه بحرانی شدید (c3) و 24 درصد از منطقه در طبقه بحرانی متوسط (c2) قرار گرفته است که نیازمند توجه و مدیریت هرچه بیشتر سازمان های مربوط و اعمال طرح های بیابانزدایی در جهت کنترل این پدیده می باشد. همچنین علاوه بر کاربرد روش های فنی در کنترل این پدیده توجه به برنامه های اقتصادی و اجتماعی در بافت جامعه حاکم بر این منطقه به منظور جلوگیری از تشدید این پدیده، از ضرورت بالایی برخوردار است، چه بسا آثار مدیریت درست کشاورزی و آبیاری و کاهش وابستگی منابع معیشتی ساکنان بیابان به منابع طبیعی، در کاهش اثرات بیابان زایی مشهود می باشد.واژه های کلیدی: تخریب اراضی؛ بیابان زایی؛ روش esas؛ دشت یزد – اردکان. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی و تهیه نقشه حساسیت مناطق به بیابان‌زایی با استفاده از روش ESAs (پژوهش موردی: دشت یزد- اردکان)

چکیده:سابقه و هدف: بیابان‌زایی به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های قرن حاضر به شمار آمده و در نتیجه عوامل اقلیمی و انسانی پدید می‌آید. تاکنون روش‌ها و مدل‌های مختلفی به منظور ارزیابی و تهیه نقشه بیابانزایی در مقیاس‌های جهانی و محلی ارائه شده است که از مهم‌ترین آنها در سطح جهانی: LADA، GLASOD، FAO-UNEP، ESAs و در سطح ملی، ICD، MICD و IMDPA را می‌توان نام برد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی حساسیت ...

full text

ارزیابی حساسیت مناطق به بیابان زایی با استفاده از مدل ESAs (مطالعه موردی: مک سوخته و روتک سراوان)

سابقه و هدف: بیابان زایی به عنوان یک معضل گریبان گیر بسیاری از کشورها می باشد که در نتیجه عوامل اقلیمی و انسانی به وجود می‌آید. فرسایش بادی از مهم ترین عوامل تخریب خاک در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می آید. براساس ارزیابی کنوانسیون مبارزه با بیابان زایی سازمان ملل، فرایند بیابان زایی آینده 785 میلیون انسان را که در نواحی خشک زندگی می کنند را تهدید می نماید که این تعداد 17/7 درصد از جمعیت جهان ...

full text

ارزیابی و تهیه نقشه شدت بیابان زایی به روش esas در منطقه حسین آباد فداغ

ارزیابی و تهیه نقشه شدت بیابانزایی به روش esas در منطقه حسین آباد فداغ چکیده تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه خشک در اثر فعالیتهای انسانی و شرایط اقلیمی را بیابانزایی گویند. این پدیده امروزه بصورت یک معضل جدی دامنگیر جوامع بشری شده و سالانه خسارات جبران ناپذیری را از جنبه های مختلف به بخش های اقتصادی و اجتماعی وارد می نماید. تاکنون روش های متعددی برای برآورد شدت و تهیه نقشه بیابانزایی در سطح ...

15 صفحه اول

ارزیابی و تهیه نقشه شدت بیابان زایی با استفاده از مدل esas در دشت سه قلعه – سرایان، استان خراسان جنوبی

جنگل ها نقش مهمی در کاهش و کنترل فقر در مناطق خشک دارند هم چنین حفظ جنگل ها در این مناطق، نخستین گام در پیشگیری از تبدیل مناطق خشک به بیابان می باشد، دراین پژوهش با استفاده از مدل esas که جدیدترین روش ارزیابی پتانسیل بیابان زایی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد جنگل دست کاشت موسوم به سه قلعه واقع در سرایان خراسان جنوبی مورد بررسی و تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. هدف از این تحقیق تعیین معیار ها و ز...

ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی با روش فائو و یونپ در حوزه آبخیز کویر میقان

بیابان‏­­­­‏‏‏زایی معضلی جهانی بوده و اغلب کشورهای خشک و نیمه­خشک جهان ازجمله ایران با این پدیده مواجه هستند. بیابان­زایی محدودیت­های بسیاری از لحاظ کشاورزی، تأمین مواد غذایی، پرورش دام، توسعه صنعت و ارائه هزینه­های خدماتی ایجاد می­نماید. این پدیده فرایندی است که به تدریج توسعه و تشدید یافته و هزینه­های اصلاح آن بشکل تصاعدی افزایش می­یابد، بنابراین شناسایی و ارزیابی عوامل مؤثر در بیابان­زایی و ...

full text

ارزیابی شدت بیابان زایی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی IMDPA (مطالعة موردی: دشت عباس، استان ایلام)

تحقیق حاضر به منظور بررسی پتانسیل بیابان‌زایی دشت عباس در منطقه نیمه‌خشک ایلام به وسعت 8/18028 هکتار با تکیه بر معیارهای خاک و پوشش گیاهی با استفاده از مدل ایرانی بیابان­زایی صورت گرفت. با استفاده از این مدل هر یک از شاخص‌های عمق مؤثر خاک، بافت خاک، هدایت الکتریکی، درصد سنگ و سنگریزه، بهره‌برداری از پوشش گیاهی، تجدید حیات و وضعیت پوشش گیاهی با کمک نرم‌افزار ArcGIS®9.3، بدست آمده و نقشه مربوط به...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مجله پژوهش های حفاظت آب و خاک

Publisher: دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

ISSN 2322-2077

volume 22

issue 2 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023